De hele maand oktober hebben de Inspectie voor Leefomgeving en Transport (ILT) en de politie gezamenlijk 229 controles uitgevoerd op zee- en binnenvaartschepen, bij bedrijven en in het containertransport. Doel van de actiemaand was het bestrijden van milieucriminaliteit en het verminderen van de daaruit voortvloeiende vervuiling van het mariene milieu. De actie leverde tot nu toe dertig keer bestuursrechtelijk optreden en vier keer een strafrechtelijk proces-verbaal op.

De actie vond plaats in navolging van ‘30 days at sea’. Interpol organiseert deze wereldwijde handhavingsactie op zee, binnenwateren, kust en havens, gericht op milieucriminaliteit en -overtredingen. De Nederlandse actie richtte zich op onder andere het blenden van stookolie, lozingen en zwaveluitstoot door zeeschepen en im- en export van elektronisch- en kunststof afval via zeehavens.

Gevaarlijke afvalstoffen in stookolie

De politie voerde elf controles uit gericht op het illegaal blenden van stookolie met chemische afvalstoffen, zoals afval uit auto- of verfindustrie, voedingsmiddelenindustrie en de gezondheidssector. Het gebruik van vervuilde scheepsbrandstof kan ernstige milieuvervuiling veroorzaken. Bij drie controles werden overtredingen geconstateerd, zoals het ontbreken van een begeleidingsbrief waaruit blijkt wat de samenstelling van de brandstof is. Een ander onderzoek is nog niet afgerond.

Lozingen en scheepsafval

De ILT en de politie voerden gezamenlijk veertig controles uit op de omgang met (huishoudelijk) afval en afvalwater van zeeschepen. Het lozen van afvalstoffen in de zee is in de meeste gevallen verboden. Zogeheten ‘bilgewater’, met daarin oliehoudende afvalstoffen afkomstig van de machines in de zeeschepen, mag daarom alleen onder strenge voorwaarden in zee worden geloosd. Dat geldt ook in veel gevallen voor waswater dat overblijft na reiniging van de laadruimte. Voor huishoudelijk afval moeten zeeschepen voldoende geschikte ruimte hebben om dit tijdens de reis aan boord op te slaan. Is deze ruimte onvoldoende voor de volgende reis, dan moet al het scheepsafval in de haven van vertrek worden afgegeven. Dertien schepen gingen de fout in. Eén schip ontving een waarschuwing voor het niet in orde hebben van documenten en twaalf schepen moesten naar aanleiding van de inspectie verplicht al hun huishoudelijk afval afgeven in de haven van vertrek.

Zwaveluitstoot

De uitstoot van zwavel door zeeschepen is schadelijk voor mens en milieu. Daarom zijn er internationale regels voor het zwavelgehalte in scheepsbrandstof. Tijdens de actie hebben de ILT en de politie bij twaalf schepen een monster genomen van de brandstof. Eén schip is alleen administratief gecontroleerd. Ook werd een drone ingezet die een te hoge zwaveluitstoot in de rook uit de schoorsteen van een zeeschip kan detecteren. Alle schepen hielden zich aan regels.

Kunststof afval

Alleen schoon en gesorteerd kunststofafval dat geschikt is om direct gerecycled te worden, mag vrij worden verhandeld. De export van alle overige soorten kunststofafval, zoals mengsels van diverse typen of vervuild kunststof, valt onder het exportverbod of vereist een kennisgevingsplicht van de Europese Verordening Overbrenging Afvalstoffen (EVOA). Doel is een ongewenste stroom van plastic afval naar bijvoorbeeld ontwikkelingslanden te voorkomen. De ILT en de politie voerden 140 controles uit. In vier gevallen leidde dat tot een waarschuwing en zes zaken zijn nog in onderzoek.

E-Waste

De laatste categorie controles richtte zich op de im- en export van elektronisch afval via zeehavens. Elektrisch en elektronisch afval dient zorgvuldig gerecycled te worden. We zien echter dat een deel van onze niet meer werkende apparaten toch in bijvoorbeeld Afrika terecht komt. Daar zorgt het voor milieuvervuiling en -bij verbranding- luchtverontreiniging. Tijdens 25 controles, werden 13 overtredingen geconstateerd, waarbij onder meer sprake was van onjuiste transportdocumenten, e-waste gemengd in schroot en fouten bij de opslag van e-waste.

Woordvoering: Inspectie voor Leefomgeving en Transport (ILT) en de Landelijke Eenheid van de politie